Wat motiveert het mkb om aan de slag te gaan met objectief werven en selecteren?

Niet afgaan op de ‘klik’ met de kandidaat of je laten leiden door je gevoel dat deze ‘goed in het team past’, maar in plaats daarvan systematisch checken welke kandidaat de beste competenties heeft. Dat is objectief werven en selecteren in een notendop. Steeds meer grote bedrijven zijn hier al mee aan de slag, maar hoe zit dat met het mkb? KIS heeft in 2023 onderzocht of objectief werven en selecteren mkb’ers aanspreekt. In deze online publicatie beschrijft KIS het onderzoek en de uitkomsten.

Liever als artikel lezen?

Deze online publicatie is ook als artikel te lezen. 

Bekijk het artikel

Auteurs: Jolien Geerlings, Marit Verstappen, Hanneke Felten en Serena Does.

Online publicatie
Werk

Conclusie

Mkb’ers staan ervoor open om aan de slag gaan met objectief werven en selecteren, al zijn er nog enkele hobbels te nemen. Dat concluderen we op basis van dit onderzoek. Na een presentatie over de voordelen gaf het merendeel aan voor de methode open te staan. Ook in de interviews zien ondernemers met een stevig netwerk in het mkb en daardoor zicht op wensen en behoeften van mkb’ers, kansen voor objectief werven en selecteren.

  • Het argument dat het een goede business case is, spreekt het meest aan: niet alleen omdat je het beste talent vindt, maar ook omdat deze dan mogelijk langer blijft. Het zorgt voor duurzame inzetbaarheid en je kunt meer reacties krijgen op je vacature wanneer de competenties centraal staan. Dat zijn in tijden van arbeidskrapte voor ondernemers belangrijke argumenten. Dat objectief werven en selecteren leidt tot eerlijkere kansen (fairness case) en de gelijke kansen op de arbeidsmarkt bevordert, slaat ook duidelijk aan bij een deel van de ondernemers. Dit sluit ook aan bij eerder onderzoek (Does et al., 2011) dat laat zien dat morele idealen aansprekend kunnen zijn. Iedereen eerlijk behandelen, blijkt voor deel van de ondernemers een belangrijke waarde. Tegelijkertijd zien zij dit ook als onderdeel van maatschappelijk verantwoord ondernemen. En dat spreekt weer bepaalde sollicitanten aan, zo is hun ervaring. Business en fairness kunnen dus zeker hand in hand gaan. 
  • Het argument dat het wettelijk verplicht wordt om objectief te werven en selecteren - de legal case – enthousiasmeert het minst. Dat iets verplicht wordt, zorgt er mogelijk wel voor dat je het gaat doen om praktische redenen (zie bijvoorbeeld het onderzoek van Currin (2011) over groen ondernemerschap) of omdat je wilt voldoen aan een sociale norm. Een belangrijker aspect is dat de wet aangeeft wat normaal gedrag is en wat niet. De meeste mensen houden zich aan de wet omdat zij zichzelf zien als mensen die zich goed en keurig gedragen (zie ook dit KIS-rapport over institutioneel racisme). Maar dat betekent niet dat de wet enthousiasmeert. Mensen houden zich waarschijnlijk eerder aan de wet omdat het ‘zo hoort’ of omdat je anders ‘gedoe’ krijgt. In lijn daarmee zien we dat een deel van de ondernemers expliciet géén overheidsbemoeienis wenst. Maar dat geldt zeker niet voor alle mkb’ers: een deel wordt ook graag ontzorgd door de overheid en wil graag op een makkelijke manier voldoen aan de wet. Kortom: een voorzichtige conclusie zou zijn dat de wet wel als het ware dwingt, maar niet direct enthousiasmeert. 
  • Zorgelijk is wel dat een deel van de ondernemers duidelijk afhaakt op het argument van eerlijkheid. Meer dan bij de andere argumenten wees een deel van de ondernemers het voorstel voor een presentatie over objectief werven en selecteren af vanwege de inhoud. Meer onderzoek is nodig om erachter te komen wat hier speelt. 
  • De methode objectief werven en selecteren invoeren, kan aanslaan wanneer er wordt voldaan aan de volgende voorwaarden:
    • Ondernemers worden goed gefaciliteerd en ontzorgd in het objectief werven en selecteren.
    • De methode krijgt een flitsende naam, zonder het woord methode.
    • De ondernemers zelf of andere ondernemers die zij kennen hebben overduidelijke succeservaringen met objectief werven en selecteren. 

Vooral het ontzorgen van ondernemers biedt een kans. Wanneer objectief werven en selecteren gezien wordt als een makkelijkere manier om het werving- en selectieproces te professionaliseren, kan dit aantrekkelijk worden. Een spanningsveld hierbij is dat alhoewel men de facilitering vanuit overheidskant aantrekkelijk vindt, een deel van de ondernemers zo min mogelijk overheidsbemoeienis wenst. De facilitering zou idealiter vanuit een andere partij dan de overheid komen.